Stel je voor dat je organisatie een schip is. Samen met je bestuursleden draag je de verantwoordelijkheid voor het reilen en zeilen en commissieleden zorgen dat het schip daadwerkelijk vooruit komt. OnCourse helpt om je af en toe op koers te houden en zo heb je een behouden vaart. Maar wie heeft er oog voor de koers over meerdere jaren? Als je na een jaar bent aangemeerd in een haven en van bemanning wisselt, wil je niet dat alle kennis en ervaring verloren gaat. Een Raad van Advies (RvA) en Raad van Toezicht (RvT) kunnen je daarmee helpen. Zo zorgen zij voor continuïteit en het behoud van kennis.
Wat zijn een RvA en RvT?
Binnen jongerenorganisaties zijn er vaak verschillende benamingen en gebruiken, maar de manier waarop een Raad van Toezicht en een Raad van Advies functioneren, kan enigszins verschillen van die in bedrijfsorganisaties. Over het algemeen zien we dat bij jongerenorganisaties deze organen als volgt worden ingevuld.
Raad van Toezicht:
Doel: De Raad van Toezicht heeft als belangrijkste doel om ervoor te zorgen dat de organisatie zich aan haar statuten en regels houdt en dat financiën en middelen verantwoord worden beheerd. Ze zorgen ervoor dat de organisatie binnen de richtlijnen opereert. Ben je benieuwd naar meer informatie over financiële verantwoording, check dan dit blogartikel
Rol: Ze hebben een meer formele rol en nemen beslissingen over kwesties zoals budgetten, het functioneren van het bestuur en naleving van het beleid van de organisatie. Let wel: het kan voorkomen dat de verantwoordelijkheid voor financiële controle wordt belegd bij een Kascontrolecommissie. Dit verschilt per organisatie, zolang het maar ergens belegd wordt.
Samenstelling: Leden worden vaak geselecteerd op basis van hun ervaring binnen de organisatie of andere bestuurservaring. Tevens worden ze bij verenigingen vaak ingestemd door de Algemene Ledenvergadering en dragen ze een termijn van meerdere jaren.
Raad van Advies
Doel: Een Raad van Advies heeft als voornaamste doel om strategische richting en ondersteuning te bieden aan het bestuur van een organisatie. Ze delen hun expertise en advies om de organisatie te helpen groeien en haar doelen te bereiken.
Rol: Ze hebben meestal geen formele beslissingsbevoegdheid, maar ze kunnen gevraagd en ongevraagd advies doen over zaken zoals evenementen, strategieën, beleidsplannen en leiderschapsontwikkeling.
Samenstelling: Leden worden vaak geselecteerd op basis van hun specifieke kennisgebieden die relevant zijn voor de behoeften van de studentenorganisatie. Tevens worden ze vaak ingesteld door het zittende bestuur en dragen ze een termijn van één jaar.
In de context van studentenorganisaties is het belangrijk om de focus van elk orgaan duidelijk te begrijpen. De Raad van Toezicht zorgt voor naleving en financiële stabiliteit, terwijl de Raad van Advies de organisatie helpt bij groei en ontwikkeling door strategisch advies te bieden. Beide dragen bij aan het succes van de organisatie, maar ze hebben verschillende rollen en verantwoordelijkheden.
Elke organisatie is anders
Er zijn ook organisaties die de organen anders invullen of de verantwoordelijkheden hebben gebundeld in één orgaan. Het belangrijkste hierin is om bewust te zijn van de verantwoordelijkheden die er liggen en dat die verantwoordelijkheden nog steeds genomen worden.
Bij mijn studievereniging hadden we enkel een Raad van Advies. Bij hun koepel OSHU is er enkel een RvT. Bij de Utrechtse Studentenvakbond VIDIUS is er een RvA én een RvT en bij mijn tijd bij de Landelijke Studentenvakbond hadden we een Beleidsraad (die diende als een RvA).
Er zijn ook valkuilen
Helaas kan het ook wel eens gebeuren dat een adviserend orgaan hun rol iets te serieus neemt. Advies en tips ontvangen is fijn, maar het moet niet zo zijn dat oud-bestuurders uit hun graf gaan regeren of gaan micromanagen. Het is dan ook wenselijk dat mensen na een bestuursjaar eerst even een jaartje ‘afkoelen’ en daarna pas een RvA of RvT in gaan. Zelf heb ik ook ervaren als oud-bestuurslid dat het lastig kan zijn om je rol los te laten en ruimte te geven aan je opvolgers.
Het kan gebeuren dat je adviserende organen je zodanig op de huid zitten dat het de onderlinge relatie negatief beïnvloedt. Wanneer één van de twee partijen dit merkt, is het van belang om zo snel mogelijk met elkaar uit te spreken. Dit kan met of zonder een externe gespreksleider. Je wilt je gezamenlijk bezig kunnen houden en het zou zonde zijn als alle tijd opgaat naar het onderling discussiëren.
Conclusie
Je hebt nu gelezen wat het verschil is tussen een RvA en een RvT en hoe beide ingezet kunnen worden om een organisatie te ondersteunen. Een belangrijk detail is nog dat elke organisatie dus weer anders is. Kies wat bij jouw organisatie pas en bespreek met (bestuurs)leden wat er nodig is om ondersteuning en continuïteit te bieden. Veel succes!
Joram is sociaal werker, heeft twee bestuursjaren bij Studievereniging Avanti gedaan, vijf jaar lang studenten vertegenwoordigd in de medezeggenschap en is oud-voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond.