Een bestuurder genaamd Lisa, die zich inzet voor studievereniging Fictura. Ze heeft moeite met het balanceren tussen het stellen van langetermijndoelen en het omgaan met onverwachte uitdagingen die zich voordoen tijdens haar bestuursjaar. Ze merkt dat ze vaak gevangen zit tussen de langetermijnplannen van haar vereniging en het oplossen van onmiddellijke problemen die zich voordoen.
Als bestuurslid van een jongerenorganisatie komen er allerlei dingen tegelijkertijd op je af. Een van de cruciale aspecten van leiderschap is het begrijpen van het verschil tussen visionair en reactionair leiderschap. Beide benaderingen hebben invloed op de manier waarop een bestuur strategieën ontwikkelt, uitdagingen aanpakt en het team motiveert. In dit artikel gaan we samen dieper in op deze twee leiderschapsstijlen en hoe ze zich tot elkaar verhouden.
Visionair leiderschap
Visionair leiderschap draait om het hebben van een duidelijke en inspirerende visie voor de toekomst. Visionaire leiders omarmen verandering en zoeken constant naar innovatieve manieren om doelen te bereiken. Ze zijn in staat om hun visie effectief te communiceren en anderen te motiveren om samen te werken in het nastreven van gemeenschappelijke doelen.
Voor student-bestuurders betekent visionair leiderschap het creëren van een langetermijnvisie voor jullie organisatie. Dit is bijvoorbeeld het ontwerpen van doelen, waarden en strategieën die de organisatie op de lange termijn zullen versterken. Visionaire leiders stimuleren creativiteit, moedigen proactiviteit aan en inspireren anderen om zich te ontwikkelen.
Reactionair leiderschap
Aan de andere kant staat reactionair leiderschap, dat vaak reageert op bestaande problemen en uitdagingen. Reactionaire leiders richten zich op het oplossen van onmiddellijke problemen zonder noodzakelijkerwijs een langetermijnvisie te hebben. Hoewel het belangrijk is om snel te reageren op crisissituaties, kan een exclusieve focus op reactief leiderschap leiden tot het ontbreken van een overkoepelende strategie.
Voor student-bestuurders kan reactionair leiderschap betekenen dat ze zich voornamelijk richten op het oplossen van onmiddellijke problemen zonder zich voldoende bewust te zijn van de bredere context en toekomstige uitdagingen.
Het evenwicht vinden
De ideale bestuurder combineert elementen van zowel visionair als reactionair leiderschap. Een gebalanceerde benadering stelt bestuurders in staat om zowel proactief als reactief te zijn, afhankelijk van de situatie. Het betekent het hebben van een heldere visie voor de toekomst, maar ook het vermogen om snel te reageren op onverwachte gebeurtenissen.
Een goede bestuurder probeert om de voordelen van beide leiderschapsstijlen samen te brengen. Dus wel een scherpe visie hebben, maar ook in staat zijn om te reageren op problemen die opkomen. Om hiervoor te zorgen zijn de volgende zaken belangrijk:
- Constante zelfreflectie en gezamenlijke evaluatie.
- Open communicatie binnen jullie team.
- Open staan voor flexibiliteit om je aan te passen naar omstandigheden.
Tip: Bespreek samen met je mede-bestuurders wat voor leiderschapsstijl jij denkt te hebben en hoe zij dit zien.
Dit kan leiden tot nieuwe inzichten. Ga vervolgens samen in gesprek over hoe jullie leiderschapsstijlen elkaar aanvullen of misschien in de weg staan. Kijk samen naar hoe jullie allemaal kunnen groeien en een sterker bestuur kunnen worden.
Conclusie
Het begrijpen van het verschil tussen visionair en reactionair leiderschap is erg belangrijk als je als bestuur jullie organisatie succesvol wilt leiden. Wel is het natuurlijk ook goed om de nadelen te zien. Iemand die alleen visionair leiderschap laat zien kan de huidige problematiek over het hoofd zien. Aan de andere kant kan iemand die alleen in het reactionaire leiderschap zit, weer de toekomst uit het oog verliezen. Het vinden van een evenwicht tussen beide benaderingen is daarom belangrijk.
Chiel is oprichter van studievereniging Educa, heeft een bestuursjaar bij het Overleg Studieverenigingen Hogeschool Utrecht (OSHU) gedaan, en is al meer dan 2,5 jaar actief in de medezeggenschap.