Straatintimidatie, grensoverschrijdend gedrag en andere onwenselijke situaties komen nog veel voor. Helaas zijn studentenorganisaties ook plekken waar dit kan gebeuren. Daarom heeft OnCourse Trainingen gevraagd aan Lieke Gaminde, projectmedewerker straatintimidatie bij gemeente Utrecht en voorzitter van Stichting Stop Straatintimidatie, om hier over te schrijven.
Aan het einde van dit blogartikel vind je contactgegevens, plus een toolkit om het gesprek hierover binnen jouw vereniging te starten, en campagnemateriaal om dit onder de aandacht te brengen.
Als bestuurders van studenten-, sport en studieverenigingen of organisaties bevind je je vaak in dynamische omgevingen waar bestuurders en leden samenkomen. Helaas kunnen er situaties van intimidatie in de openbare ruimte voorkomen. Denk hierbij aan uitschelden, seksueel getinte opmerkingen maken of aandringen op (fysiek) contact. Dat kan tijdens een borrel, een sportactiviteit, een feestje, maar ook buiten de activiteiten om. Het is van groot belang dat jij als bestuurslid binnen de vereniging weet hoe je veilig en effectief kunt ingrijpen als dergelijke situaties zich voordoen. In dit artikel introduceren we de 5D-methode als handige richtlijn: Distract, Delegate, Document, Delay, en Direct.
1. Distract (Afleiden)
Een subtiele, maar effectieve manier om in te grijpen is door af te leiden. Doorbreek de situatie tussen pleger en slachtoffer door de aandacht af te leiden. Vraag bijvoorbeeld hoe laat het is, welke studie iemand doet of doe alsof je het slachtoffer kent. Deze simpele handelingen doorbreken de situatie en bieden ruimte om ongewenst gedrag te stoppen of erger te voorkomen.
2. Delegate (Delegeren)
Het kan voorkomen dat je je niet veilig voelt om in te grijpen of er andere redenen zijn dat je zelf niet wilt of kunt ingrijpen. Delegeren houdt in dat je hulp inschakelt van personen zoals horecamedewerkers, bewakers, handhavers, leidinggevenden of andere omstanders. Steeds meer verenigingen hebben een vertrouwenspersoon, ook bij hen kan je terecht. Het betrekken van deze partijen – in de meeste gevallen met autoriteit – zorgt ervoor dat er snel en adequaat ingegrepen wordt en je het niet alleen hoeft te doen.
Tip: Het werkt om een duidelijke vraag aan een omstander of medewerker te stellen. Vraag bijvoorbeeld of de omstander de politie wil bellen of vraag of jullie samen kunnen ingrijpen. Je vraagt om een directie actie, maar houd bij overige omstanders altijd ruimte voor een nee.
3. Document (Documenteren)
Een belangrijke stap is het documenteren van de situatie. Maak notities van wat, waar en hoe laat je de situatie ziet gebeuren. Met de informatie kan je een (anonieme) melding maken op utrecht.nl/straatintimidatie of bij de vertrouwenspersoon van de vereniging en/of universiteit.
4. Delay (Vertraging)
Blijf bij het slachtoffer als direct ingrijpen niet mogelijk is, bijvoorbeeld vanwege de snelheid van gebeurtenissen. Stel het slachtoffer gerust en bevestig dat het gedrag van de ander onjuist was. Het is gebleken dat slachtoffers steun ondervinden, als zij meteen hun verhaal kunnen doen en bevestigd krijgen dat het gedrag van de pleger onjuist is.
Tip: Doe een simpele check zoals ‘ben je oké?’.
5. Direct (Direct ingrijpen)
Wanneer de situatie dit toelaat, richt je aandacht dan direct op de pleger. Spreek deze aan op het ongewenste gedrag. Zorg ervoor dat zowel jijzelf als het slachtoffer veilig zijn en voorkom escalatie van de situatie. In sommige gevallen is de pleger een vriend of medestudent. Spreek je vriend of medestudent dan aan op het gedrag. Dat kan ook altijd op een later moment. Je kunt ook aan het slachtoffer vragen of alles oké is.
Tip: Betrek het op jezelf door in de ik-vorm te spreken. Ben duidelijk en kort in je reactie naar de pleger om discussie te voorkomen. Zeg bijvoorbeeld: Ik vond het niet tof wat je deed. Ik zag duidelijk aan de ander dat ze het niet leuk vond.
Aan de slag!
Als bestuurder draag je een verantwoordelijkheid voor een fijne en veilige sfeer voor de leden. Met de 5D-methode heb je nu praktische handvatten om effectief in te grijpen bij grensoverschrijdend gedrag en straatintimidatie. We adviseren jullie om de tips te delen met de leden en ze op te nemen in de huisregels.
Wil je het thema bespreekbaar maken binnen de vereniging of organisatie? Maak dan gebruik van de Toolkit ‘Hoe start jij het gesprek?’ voor sleutelfiguren en professionals. Het bevat verschillende werkvormen om het gesprek aan te gaan over grensoverschrijdend gedrag en straatintimidatie. Deze zijn inzetbaar in gesprekken, activiteiten, workshops of bijeenkomsten.
Maak het thema bespreekbaar met een vleugje humor
Campagnemateriaal
Wil je campagnemateriaal ontvangen van Stop Straatintimidatie zoals posters, flyers of filmpjes? Neem dan contact op via de contactgegevens hieronder.
Wil je meer info over hoe je beleid hierover kunt integreren binnen je vereniging? Lees dan dit artikel
